A.Kaynak Araştırma ( Tarama )
Tarihi bilgilerin doğru ve güvenilir olması için tarihi olaylarla ilgili kaynaklara başvurmak gerekir.Tarihi bir olayla ilgili bilgi veren her türlü malzeme kaynak adını alır.Tarihin kaynakları, birbirinden farklı niteliklere ve özelliklere sahiptir.Kaynaklar oluşturulduğu döneme ve tarihçinin kullanım önceliğine göre iki gruba ayrılır.
Birinci el kaynaklar : Tarihi olayın geçtiği döneme ait her türlü bulgudur.
İkinci el kaynaklar : Olayın geçtiği döneme yakın ya da dönemin kaynaklarından yararlanılarak meydana getirilen eserlerdir.
Ayrıca tarihi kaynaklar bilgi veren kaynağın ve malzemenin türüne göre şu şekilde sınıflandırılır.
1.Yazılı Kaynaklar : Fermanlar , mühür , para , gazate , hatıra vb.
2.Yazısız Kaynaklar: Taş , toprak , kemik, mağara resimleri.
3.Sözlü Kaynaklar: Destan, efsane, hikaye vb.
4.Çizili, sesli ve görüntülü kaynaklar: CD, film, fotoğraf, resim vb.
B.Kaynakların Sınıflandırılması ( Tasnif )
Araştırılan konu hakkındaki kaynakların elde edilmesinden sonra bu kaynaklardan edinilen veriler sınıflandırılır.
Uyarı! : Sınıflandırma, araştırmayı kolaylaştırmak için yapılır.Sınıflandırma; zamana, mekana, konuya göre gerçekleştirilir.
Zaman Göre
Bu sınıflandırmada bir zaman dilimi esas alınarak o kesitteki olaylar ele alınır.
Örnek : İlk Çağ Tarihi, Osmanlı Devleti'nin Yükselme Dönemi, Fetret Devri
Mekâna göre
Bu sınıflandırmada, bir coğrafya esas alınarak o bölgede gerçekleşen olaylar değerlendirilir.
Örnek: Anadolu Tarihi, Mısır Tarihi, Avrupa Tarihi, Orta Asya Tarihi
Konuya Göre
Tarih biliminin ilgilendiği alan, insanlığın tüm tarihi olduğundan ve bu kapsam da oldukça geniş bir süreci kapsadığından dolayı bazı konular esas alınarak o kapsamdaki gelişmeler ele alınır.
Örnek : Bilim Tarihi, Sanat Tarihi, İktisat Tarihi, Dinler Tarihi gibi.
C.Tahlil ( Çözümlenme )
Elde edilen bilgi ve verilerin kaynak değeri açısından yeterli olup olmadığının araştırılmasıdır.
Bilginin nesnelliğine, güvenirliğine ve kanıtlanabilirliğine dikkat edilir.
D.Kaynakların Eleştirel Bir Yaklaşımla Değerlendirilmesi ( Tenkit )
Tarihçi bu aşamada elde edilen verilerin gerçek veya sahte olup olmadığını "tenkit" (eleştiri) yaparak değerlendirir.Çünkü doğruluğuna güvenilen malzemeler gerçek kaynak değeri taşır.
E.Kaynakların Sentezi ( Terkip )
Bu son Aşamada, kaynaklardan yola çıkılarak sonuç eelde edilmesi gerekmektedir.Sonucun Objektif olabilmesi ise kaynakların güvenirliğine bağlıdır.
"Tarih yazmak, Tarih yapmak kadar mühimdir.Yazan, yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır.
Mustafa Kemal Atatürk